26 Nisan 2020

Ezber Bozan

Demek modernleşen dünyada giderek yalnızlaşıp, bireyselleşiyorsunuz, bencilleşip, kendinizden başkasını düşünmez oldunuz, dünyada yaşayan tek canlı sizsiniz sanıyorsunuz... Yetmez, daha da yalnız olmalısınız... dedi, kameralarının ardındaki milyonlarca yüze.
Her birinizi kendi evlerinize kapatıp, sığınaklarınızda bir başınıza bırakacağım. Ve ne bir ideoloji, ne vatan ateşi, ne de Tanrı sevgisi ile başaracağım bunu. Size çağınıza, hodbinliğinize yakışan bir korku vereceğim. Bu korku ki sizi kendi evlatlarınızdan uzaklaştıracak, atalarınızı dedelerinizi unutturacak.
Her birinizi kendi kurduğunuz hapishanelerin gönüllü mahkumları yapacağım. Bir parça güneşe, açan her çiçeğe, bir yudum denize hasret bırakacağım. Ekranların ardından gördüklerinizle yetinecek, mahkumiyetinizi avutmaya çalışacaksınız. Görüntülü sohbetleriniz, canlı konserleriniz, online dersleriniz, sanal gezileriniz, ev egzersizleriniz kendinizi iyi hissettirmeyecek. Aşk size uğramayacak, baharı kaçıracak, yazı göremeyeceksiniz. 
Demokrasi, insan hakları diye bağırırken teknokrasinin dijital tuğlalarından medet umacaksınız. Safları sıklaştırmaya, örgütlenmeye, bir olmaya birlikte güçlü olmaya inanmışken, tüm ezberinizi yitireceksiniz. Mesafeleriniz, su ve sabun tek dostunuz kalacak. Vitaminler, eldivenler ve kolonyalar ile maskelerinizin ardında gizleneceksiniz. Elleriniz dezenfektan ile sertleşirken yürekleriniz korku ile hafifleyecek. Gözlerinizi gün sonu istatistiklerinden ayıramayacaksınız.
Ne silah ve savaş, ne atom bombası, ne gaz odası, düşmanınız kim kestiremeyeceksiniz. Tedbirsizce aldığınız her nefes, dokunduğunuz her yer içinizde on dört günlük bir şüphe bırakacak. Ey aciz yirmi birinci yüzyıl insanı, şapkanı önüne koy ve düşün, zaaflarını ve günahlarını (kibrini, açgözlülüğünü, şehvet düşkünlüğünü, kıskançlığını, oburluğunu, öfkeni ve tembelliğini) ve ders al olan bitenden, kendin kadar diğer tüm canlılar için de adaletli bir şans yarat tekrar yeryüzünde.
Ben Doğa' yım, kendime ait olanı er ya da geç alacağım. Daha temiz bir hava, daha temiz sular ve hayvanlardan gasp ettiğiniz alanlar gün gelecek bana geri dönecek. Sağlık sistemleriniz, doğal seleksiyonum karşısında çaresiz kalacak.
Bizi diğerlerimizden ayıran tüm kavramlar anlamını yitiriyor. Din, ırk, statü, cinsiyet, varsıllık bir şey ifade etmiyor. Test pozitif ve test negatif ise dünya yüzündeki her yerde anlamlı. Tüm bunlar son bulduktan sonra dünya daha güzel bir yer mi olacak yoksa bu olanlar dünyanın sonu mu? Normale dönmek istiyoruz ancak bizim bildiğimiz normal, aynı kalacak mı? Belki de dengeler bambaşka bir normalde kurulacak.
Doğaya daha saygılı bir tür olmayı öğrenebilecek miyiz bilmiyorum. Ama hala homo sapiens(düşündüğünün üstüne düşünebilen insan)' e güveniyorum. İmkansız diye bir şey yok bence, düşük ihtimaller var sadece... Bir düşük ihtimal bile olsa daha güzel bir dünya, ben buna inanmayı tercih ediyorum. Kayan yıldızlara, ay çöreklerine, ateş böceklerine, gökkuşağına ve parlak çakıl taşlarının sihrine inanacağım. Ve çocuklarıma yakamoz ışığından kaymayı, rüzgarın kuyruğuna şiir bağlamayı, dalgalara kafa atmayı, etek kaldıran çapkın lodos ile sahilde yürümeyi, gökyüzünü sallayıp, yıldızları denize dökmeyi, suda taş sektirmeyi öğreteceğim günleri bekleyeceğim.

İllüstrasyonlar: Igor Morski

13 Nisan 2020

Tek Başına

Bir şişe şarap seçti kendine, kadehine doluşunu izledi. Kırmızı, koyu, akışkan, hoş kokulu, baştan çıkarıcıydı. Minik bir kaç damla ile tattı, çok beğendi. Bir yudum içti, bir yudum düşündü. Kendini dışarıya kapattığından beri içeriye açılmayı alışkanlık edinmişti. İçerilerine, en derinlerine, zihninin ve benliğinin dehlizlerine... İçerisi dışarıdan çok daha büyük ve kalabalıktı... Tanıdığı insanlar, hataları, yetenekleri, beklentileri, anıları, komik ve çok üzücü anları, olduğu yer, varmak istediği yer, sevdikleri ve çok daha fazlasıyla bir dipsiz kuyuydu içerisi. Hayatım dediği şey, tek yöne alınmış bir bilet değil miydi zaten. Tek yön gidiş; üç molalık bir yolculuk, yazmaya başladı:
''İlk molaya kadar kendini bilme, var olma çabası. Ayaklarının üzerinde doğrulup ileriye baktığında nasıl da uçsuz bucaksız, heyecan verici bir serüvendir görünen. Konuştuğun her yolcu, attığın her adım seni yeni bambaşka dünyalara götürür. İkici molaya geldiğinde bu kez hem bıraktıklarına hem ileriye bakarsın. Değer verdiklerin, önemsediklerin ve seni sen yapan her şeye. Ne istediğini çok iyi bilirsin, seni nelerin mutlu edebileceğini, bir zirvededir ikinci mola, görüşün keskin, deneyimlerin yüksektir. Yolculuğun amacının bir yere varmak olmadığını anlamış, biraz keyfini çıkarmaya başlamışsındır. Üçüncü ve son molada hala bakabileceğin bir geçmişin ve geleceğin vardır. Eğer hoşnut değilsen gördüklerinden hala bir şeyleri değiştirebilirsin. Birikimlerin ve deneyimlerinle, hala var olan enerjin ve yapabileceklerinle oradasındır. Delilik ve bilgelik arasında zerre tereddüt etmeden cümle alemi şaşırtacak tercihler yapabilirsin. İkincisinden daha yüksek bir zirvedir son mola. Artık gözlerini kısarak baktığında yolun sonunu kestirebiliyorsundur. Belki de yolculuk bitmiş sen yol olmuşsundur. '' diyerek noktaladı, defterine yazdıklarını...
Kadehi boşalırken, zihni yoğun bir şekilde çalışıyor, düşüncelerin sonsuzluğunda dolaşıyordu. Hayatın bir yolculuk ya da bir yol olduğunu düşünürken, ''Kimse çıktığı yolda kendisi kalmaz. Yol insanı başkalaştırır.'' diye fısıldadı. O kaçıncı moladaydı ve ne kadar değişmişti bu yolculukta geldiği noktada. Ne zamandır kitap satırlarının altını çizmeyi bırakmış, kalbini delice çarptıran düşler kurmayalı çok olmuştu. Düşüncelerini inançla söyleyip, inatla savunmuyordu artık sohbetlerde. Oltanın ucunda ona uzatılan her renkli parıltılı yeme 'mutluluk' diye kolayca yüreğini açamıyordu. Heyecanını ve coşkusunu yitirmişti. Gelecek ve geçmiş, gerçeklikten uzak birer illüzyon gibiydi şimdi. Gelecek ne getirecek kestiremiyor, geçmişin izlerini ise silemiyordu. Hayattan bir dizi ders almış, aldığı tüm derslerden sınıfta kalmıştı sanki... 
Yıkıcı deneyimlerden, fırtınalı duygulardan, sarsıcı terk edilişlerden gelmişti. Yanlış kişilere güvenmiş, yalnızlık vadilerinde gezinmiş, yine de akıllanmamıştı. İnsanların egolarına toslamış, bir ilişkiyi sığ zaferlere dönüştürmeden yaşamayı becerebilenlere denk gelmemişti. Değmezlere değer vermiş, olmazları kendine musallat etmiş, imkansızlara umut bağlamıştı. Çaresizlik içinde çırpınan yüreğine söz geçirememiş, kapana kısılmış bir kuş gibi gidip gidip pencere pervazlarına çarpan aklına yol gösterememişti. Görebildiği her ışığı çıkış noktası sanmayı bırakıp, kendini korumayı öğrenmesi çok zaman almış, kolay olmamıştı. Bu uğurda kanatları yaralanmış, pek çok fiyakalı tüyünü feda etmiş ama sonunda yalnız uçmayı başarmıştı. 
Evet, değişmişti. Heyecan ve coşku yerine dinginlik ve dengeyi tercih etmişti. Yaşantısına girmeye çalışan insanlara sıkı denetimler getirmiş, işinden arta kalan zamanının çoğunu sevdiği şeyleri yaparak kendisi ile geçirmeye başlamıştı. Huzur bulduğu kütüphanesi, gurur duyduğu eğitimi ve işi, rafine zevkleri, küçük burjuva keyifleri, Royal isimli kıymetli kedisi ve hayatına kendi kuralları ile aldığı çok az kişi ile... 

Üçüncü kadehin sonu çoğunlukla ruhunun huzur bulduğu dengeydi. Yavaş yavaş geceyi rahat bırakırken, ''Öyle büyümüş ki içimizdeki yalnızlık, sevilmeyi beklerken, beklemeyi sevmişiz...'' diye tekrarladı, gülümseyerek. Şimdi, hayatının son molası olarak gördüğü şu anda, yükselebildiği zirveden görebildiği kocaman, çok güçlü ve uçsuz bucaksız bir tek başınalıktı...

Not: Öykü kurgusaldır.
İllüstrasyonlar: Naoto Hattori
''Kimse çıktığı yolda kendisi kalmaz. Yol insanı başkalaştırır.'' : Murathan Mungan
''Öyle büyümüş ki içimizdeki yalnızlık, sevilmeyi beklerken, beklemeyi sevmişiz...'' : Cemal Süreya