25 Eylül 2018

İkilem

Hayatta yaşadığım ilk hayal kırıklığı bir ''değerlendirme hatası''ydı. En sevdiğim öğretmenim karşılaştığı onlarca farklı sorun arasında, benimkini önemsiz görmüş ve mümkün olduğunca az vakit harcayarak çözmek istemiş, arkadaşım ile tutuştuğum kavgada, cezayı bana kesmişti. Oysa ben haklıydım ve haklı olmak, bir çocuk için ölümüne direnmek demekti. Öğretmenim meseleyi kendince çözmüştü. Ancak o zamanki aklımla benim bundan çıkardığım sonuç, dinlenmeye değer bulunmadığım, itirazlarımın etkisizliğinin üzüntüsünden çok, güvendiğim birinin ''değerlendirme hatası'' yapmış olduğuydu. 
O günden sonra pek çok hayal kırıklıklarım oldu. Beklentilerimin, isteklerimin, umutlarımın gerçekleşmediği oldu. Sevdiğim insanlardan beklediğim duygusal yanıtları alamadığımda, işler planladığım gibi gitmediğinde, emeklerim karşılıksız kaldığında, maddi imkansızlıklar karşıma ısrarla çıktığında üzüldüm, hayal kırıklığı yaşadım. Bunun ne demek olduğunu, üstesinden nasıl gelinebileceğini, canımı ne kadar acıttığını ve düştüğüm yerden nasıl kalkabileceğimi öğrendim.

Yeni deneyimlediğim hayal kırıklığı ise benim yüzümden başkalarının yaşadığı hayal kırıklığı ve bu duygunun benim üzerimdeki yansımaları olarak tanımlanabilir. Ve maalesef bu berbat utancın üstesinden gelebilecek kadar donanımlı değilim. 

Bir çok nedenden dolayı ailemin tek çıkış biletiydim. Kardeşlerimin aksine okul ile arası iyi olan, evin akıllı, yakışıklı çocuğuydum. Okul başarılarım arttıkça evde her şey bana göre dizayn edilmeye başladı. İki odalı evimizde rahat ders çalışabileyim diye tek odayı bana tahsis ettiler. Kafam çalışsın diye yemeğin etlisini, tatlının sütlüsünü bana verdiler. İlkokul, ortaokul ve liseden sonra ailemin en büyük hayali mühendislik fakültesine girmeyi de başarmıştım. Eşe, dosta, komşuya, akrabaya nazar değecek diye anlatmıyorlardı ama gururdan gözleri doluyordu. Okulu büyük maddi sıkıntılar içerisinde bitirdiğimde ise tüm zorluklar bir anda uçup gitmiş evde adeta bir bayram yaşanmıştı. Kısa zamanda da mesleğimde tecrübe edinebileceğim kurumsal bir üretim şirketinde işe başladım.
Şimdi yavaş yavaş işin ekilen bahçeler ve biçilen mahsuller kısmına geliyorduk. Benden bekledikleri ekmeğini kazanmış, ayaklarının üzerinde duran, bayramlarda, seyranlarda, doğum günlerinde elinde tatlısıyla gelen, yılda bir kez onları tatile, hastalandıklarında doktora götüren, maddi-manevi desteğini ihtiyaçları olduğu kadar sunan-bana göre hayırlı-evlattan çok; tüm kazancını ellerine sayan, tam zamanlı ve ömürlük bir köleydi. Ben yıllar içerisinde bu beklentinin sinyallerini her ne kadar almışsam da bu kadar net bir şekilde karşıma çıkana kadar çözüme yönelik bir strateji geliştirmemiştim. Bunca zaman üzerimde ödeyemeyeceğim kadar çok emekleri olan, beni seven, canımdan kanımdan bu insanlarla maddi hesaplar yapmak zaten yüzümü yeterince kızartırken yine de içimde hep uzlaşabileceğimize ve beni anlayacaklarına dair bir umut taşıdım.

Bir süre onların hayal ettikleri hayatı sürdürmek için büyük gayret gösterdim. Onlar için mutluluk verici benim için aldığım nefes sayısının bile gözetlendiği hapishane hayatından farksız on ay geçirdik. Artık dayanamadığım noktada, ihtiyaçları olduğunda hep yanlarında olacağımı belirterek, evden ayrılmak istediğimi ve buna saygı duymaları gerektiğini söylediğimde ise, gözlerinde gördüğüm hayal kırıklığının çok ötesinde ihanete uğramışlık duygusuydu. Birden dünyanın en nankör çocuğu olmuş, çıktığı kabuğu beğenmemiş, yemek yediği kaba pislemiş, eli para tutunca baba ocağını unutmuş ve şu an burada saymak istemediğim en kötü şeyleri yapmıştım.
Bir taraftan bana tüm yürekleriyle güvenen, destekleyen, hep ama hep inanan bu insanlara karşı büyük bir utanç içerisindeyim. Yaptıklarını düşündükleri ''değerlendirme hatası'' ile onları baş başa bırakmak, hayatımın geri kalanı için büyük bir iç sıkıntısı olacak. 
Diğer taraftan yaşamak istediğim, beni bekleyen, bunca çalışmanın karşılığını alabileceğim, düşlediğim hayat var. Kendimi bu noktaya taşırken onların beklentilerini görmezden gelmiş ve kolayca çözülebileceğini düşünmüş olmak da benim yaptığım bir ''değerlendirme hatası''. 
Ve yıllar sonra geriye dönüp baktığımda pişmanlıktan öleceğim, beni kahredecek bir ''değerlendirme hatası'' daha yapmaktan çok korkuyorum. Ancak bulunduğum bu durumdan çıkış yolunu da bir türlü bulamıyorum. 

Not. Kurgu tamamen hayal ürünüdür.
İllüstrasyonlar: Avogado6 Art' a aittir.




23 Eylül 2018

Ne Olduysa Ondan Sonra Oldu

Üniversitenin ilk senesi, sanıyorum 1995 yılı. Özel sağlık hizmetleri bugünkü kadar yaygınlaşmamış ve oldukça maliyetli. Sağlık sistemi henüz birleşmemiş. SGK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı gibi farklı sağlık güvenceleri var. Ben emekli memur çocuğu olarak Emekli Sandığı' ndan faydalanıyorum. En kaliteli sağlık hizmetini de Emekli Sandığı sağlıyor, memnunum da bu durumdan.
Gözlerimde miyopi var ve yıllık düzenli göz kontrolüne gidip bir numara güncellemesi yaptırıyorum. Yalnız göz doktoruna muayene olmak o kadar kolay değil. Doktorun belirli bir hasta görme sayısı var. Örneğin öğleden önce 20, öğleden sonra 20 hasta gibi. MHRS yok, randevu sistemi yok. Tek bir sistem var, erken gelen sırayı alır:)

İyi bir hastanede iyi bir doktora muayene olayım diyorsanız, akşamdan orada yatmayı göze almanız gerekiyor. Benim muayene olduğum yer, eve yakın, az bilinen küçük bir semt polikliniği, dolayısıyla sabaha karşı beşe doğru evden çıkarsam bir sıra alabiliyorum kendime:)
Sabaha karşı evden çıktım, niyetim yürüyerek gitmek, yarım saat kadar bir yürüyüş yolum var. Çok kısa bir süre yürüdükten sonra yanımda lüks bir jeep durdu, içerisinde bir kadın sürücü, bana 'bırakayım gideceğiniz yere sizi' diyor. Biraz ürktüm açıkçası, ama 'benim yapacak hiç işim yok, gece uyuyamadım, kendimi dışarı attım, öyle amaçsız geziniyorum, nereye isterseniz bırakayım' deyince gözüm de tuttu demek ki, işime de geldi biraz, atlayıverdim jeepe :)
Konuşmaya çok ihtiyacı olan bir kadın, geçirdiği geceden başladı anlatmaya. Kayınpederi onlarla yaşıyormuş, kocası sık şehir dışına çıkıyor, oğlu tamamen kendi dünyasını yaşıyormuş, buncağız da kalmış alzeimer kayınpederi ile baş başa. Gece kayınpeder pijamalarla apartmana çıkıp, bağırmaya başlamış eve hırsız girdi diye. Hırsız dediği de torunu. Ne yapacağını bilememiş, neyse komşularla falan adamı sakinleştirip yatırmışlar ama feci sinirleri bozulmuş. Arada bana da soruyor bir şeyler;
-Okuyor musun? Ağzımdan 'evet' çıkar çıkmaz alıyor hemen sözü;
-Aman aman sakın sakın okulunu bırakayım deme. O okulu ne yap et bitir. Ben okulumu yarım bıraktım başıma ne geldiyse ondan sonra geldi. Okulumu yarım bırakıp, evlendim, eşim varlıklıydı, her şeyim oldu ama mutluluğum olmadı vs. Soruyor sonra;
-Gözlük mü takıyorsun? -Evet;
-Aman aman sakın sakın laser olayım deme, o gözlüğünü tak, ameliyat falan olma. Ben oldum, ne olduysa ondan sonra oldu. Gözüm enfeksiyon kaptı, tek gözümde görme kaybı oluştu, uzun tedavi sürecinde eşimle ilişkimiz bozuldu, o da başka biriyle birlikte oldu vs. Soruyor;
-Ailenle mi oturuyorsun? -Evet, dememe kalmadan;
-Sakın ola ki ailenin özelikle babanın ahını alma, sözünden çıkma, onaylamadığı bir evlilik yapma. Ben babama karşı çıkıp, evlendim başıma ne geldiyse ondan sonra geldi. Eşim beni sevmedi, değerimi bilmedi, hor gördü, aşağıladı vs. Soruyor;
-Sevgilin var mı? -Yok;
-Aman aman sakın acele etme o işler için, okulunu bitir, işe gir ondan sonra bulursun. Ben buldum ne olduysa ondan sonra oldu...... Biliyorsunuz :)
Artık iyice çekinmeye, çok da sağlıklı olmadığını düşünmeye başladığım birinin arabasına bindiğim için endişelenmeye başlamış, bir an önce gideceğim yere varıp, inmek istiyordum. Sorulara devam etti;
-Evde kediniz var mı? -Yok;
-Aman aman sakın alayım demeyin. Ben oğlumu kıramayıp, kediyi eve soktum başıma ne geldiyse ondan sonra geldi. Bütün uğursuzluklar bizi buldu. Tüm düzenimiz bozuldu. Sekiz aylık hamileydim, bebeğimi kaybettim, psikolojim bozuldu.

Giderek sertleşen trajediler zincirinden nasıl çıkacağımı bulmaya çalışıyordum. Bir yandan da anlattığı şeyler gerçek mi, bu kadar kötü şey bir kişinin başına gelmiş olabilir mi, yoksa uyduruyor mu diye düşünmekten alamıyordum kendimi. Kadının yüzünde salt acıdan ve üzüntüden başka bir duygu göremiyordum. Bu arada gideceğimiz yere çok yaklaşmıştık. Sağa çekip arabayı durdurdu, yüzüme baktı ve;
-Ben üveymişim biliyor musun, dedi. 13 yaşında öğrendim üvey olduğumu ve evdeki bütün hapları yuttum ama ölmedim, midemi yıkayıp beni kurtardılar. Keşke o zaman ölseymişim. Sence neden ölemedim? Haptan diyorsan sonrasında bileklerimi de kestim, deyip bana bileklerindeki eski ama hala belirgin çizikleri gösterdi. Yine kurtardılar. 
Kadından gözlerimi ayıramıyor, bana bunları neden anlattığını bilemiyordum. Ayrıca öylece kalakalmış arabadan da bir türlü inemiyordum, kadınla bakışıyorduk. Sanki her şeyin cevabı bendeymiş gibi soru dolu gözlerle bana bakıyordu. Oysa 17 yaşındaydım, hayat benim için de çözülmeyi bekleyen bir bulmacadan farksızdı. Anlattıkları ise beni çok derinden sarsmıştı.

Neden sonra kendime geldim. Teşekkür edip, arabadan inmeyi akıl ettim. Hiç hareket etmedi, hiçbir şey söylemedi, arkamdan bakmaya devam etti. Hastanenin bahçesinden girerken, dönüp baktığımda hala orada beni izlediğini görebiliyordum.

Not. Kurgu, yaşadığım bir olaydan esinlenilmiştir.
Görseller Erica Dal Maso' ya aittir.



17 Eylül 2018

10 Yaş

10 yaş;
Tuhaf ve buz gibi bir espri anlayışı,
Garip bir youtuber aksanı,
Karizma olma telaşı,
Kanka, baba, abi, olum gibi sesleniş tarzları,
Elif ile laf yarışı,
Salona saçılmış çoraplar,
Clash Royal oyunu ve futbolcu kartları ile geçti:)
11 için hazırlıklarımız tamam. Elif için kullandığım ekipmanları kaldırmıyorum, bir yıl daha saklıyorum çünkü:)
11. yaşının ilk gününde 5.sınıfa başlıyorsun. Hep olduğu gibi öylesine hazır öylesine telaşsızız ki seninle yeni bir şeylere başlarken. Geçen seneki tedirginliğimiz, arayışlarımız, bocalamamız, soru işaretlerimiz hiç biri yok şimdi. Okulun, servisin, öğretmenlerin, hatta ders konuları bile hafızamızda :) 
Duygusallığın, duyarlılığın, uyumlu oluşun ve büyükleri anlayan kişiliğinle işimizi hep kolaylaştıran oldun. Sarılmayı, teması, sohbeti seven, olumsuz şeyler hissettiğinde hemen etkilenen, gözlerimize bakıp içimizi görmeye çalışan hassasiyetin ile nasıl bir yetişkin olacaksın merakla bekliyorum. Çocukluktan gençliğe geçişinin her anını ilgi, mutluluk ve heyecanla izliyorum. 
Canım oğlum, yeni yaşını, yeni okulunu, yeni hayatını kutluyorum :)

8 Eylül 2018

Ezgi & Joao

İlkler hep özel olur ve unutulmaz. 5 Eylül' de de beni ilk kez teyze yapan yeğenim evlendi.
Berlin' de yaşadıkları için önce orada nikah yapıldı. Tabi ki sonra da Ankara' da:)
Damadımız Portekiz, Azor Ada' lı:) Tüm sempatisi ve sıcakkanlılığı ve bildiği sadece üç cümle ile (merhaba, hoş geldiniz, teşekkür ederim) kalbimizi fethetti :)
Genç davetlilerin sayıca daha fazla olduğu organizasyonda, giriş dansından itibaren klasik düğün konseptinden farklı, çok ama çok eğlenceli bir akşam yaşadık. Ancak bu tabi ki 'ah zaman nasıl  da hızlı geçiyor, bu kadar büyüdün mü sen' duygusallığını yaşamamıza engel olmadı.
Elif ve Eren için Ezgi Ablalarının evlilik daveti harika bir deneyim oldu. Hem tüm kuzenleri ve ailenin bir arada olduğu, birlikte dans ettiği mutlu bir akşam oldu hem de annelerini nikah şahidi olarak görmenin de bir payı olduğunu düşündüğümü belirtmeden geçemeyeceğim :P
Ve bu yıl Hacettepe Eczacılık Fakültesini onur listesine girerek bitiren iki numaralı yeğenim, O bir prenses :) 
Üç ve dört numaralar :) Teyze olmak harika :D
Sen benim için elinden tutup, parka götürdüğüm, büyüdükçe akıl küpü olup, akıl sorduğum, saatlerce anlattıklarını dinleyebileceğim ilk göz bebeğim olarak kalacaksın. Tüm sorumluluklarını sosyalleşmelerinden, eğlencelerinden ödün vermeden en iyi şekilde yerine getirebilen gençlere bayılıyorum:) Mutlu ol bir tanem:) 

2 Eylül 2018

Babam ve Deneyleri

Babam Balıkesir Eğitim Enstitüsü mezunu, kendisi emekli matematik öğretmenidir. Çocukluğuma baktığımda onunla ilgili en beğendiğim özelliklerden birinin de hayatı bizlere fizik, kimya ve matematik bilimlerinin deneysel uygulama alanı olarak vermeye çalışması olduğunu düşünüyorum:) Ve hala bir şeyler hatırlayabiliyorken de yazmak istedim.

-Anımsadığım ilk şey evde uçan balon yapmasıydı. O zamanlar annem ve babam öğretmendi ve milli bayramlarda, özel kutlama günlerinde okula gittiğimizde henüz kimsede uçan balon yokken ve yaygın bir şekilde satışı da yapılmıyorken kardeşim ve bende birer tane uçan balon olurdu. Herkesin ilgi odağı olduğumuzu ve babama büyük bir hayranlık beslediğimizi söylememe gerek var mı? Hatta balonu uçurmakla da kalmaz henüz çok küçük yaşta olmamıza aldırmadan bizlere havadan daha hafif olan hidrojen gazı ile balonu nasıl doldurduğunun bilimsel açıklamasını da yapardı.
-Babam kara ve deniz avcılığının yanı sıra tarım ve hayvancılık ile de ilgiliydi. Gümüşhane ve Kürtün' e bir hafta konaklamalı av gezilerine gider, dönüşte pestil, teker kaşar, av kuşu özellikle keklik getirirdi. Bu konularda kitaplar okur, Karadeniz' deki bahçeli müstakil evimizde pek çok şey yapardı. Çifte için fişek hazırlama ekipmanları en ilgimi çekenlerdendi. Bak kızım bunlar saçma, bu barut ateşlenecek, fişek tıpası açılacak diye anlatırdı. Balık avı için kuş tüylerinden çapari oltası hazırlardı. Balıklar bu tüyleri yem zannedecekti. Onunla ilk kez kara avına çıktığımı, bana ateş etmeyi öğrettiğini, çiftenin neden geri tepebileceğini, balık avına çıktığımızı, ağ serdiğimizi, çapari yaptığımızı, bana kürek çekmeyi öğrettiğini, bir ağaç aşıladığımızı ve yabani bir meyve ağacının nasıl aşılandığını uygulamalı görürken, aşılama türlerini de anlatmayı ihmal etmediğini hatırlıyorum.

Gündelik hayatın içinden bize verdiği bir çok örnek olurdu. Öğretecekleri hiç ama hiç bitmezdi.
-Örneğin Ankara' dan memlekete giderken ağzı kapalı boş su şişelerimiz ya da toplarımız büzülürdü. Bunun sebebi deniz seviyesine inmemiz ve atmosfer basıncının artmasıydı.

-Eğer yolda giderek kulaklarımız tıkanıyorsa sebep yine basınç farkıydı.

-Yumurtalarımız memlekette daha geç kaynıyor dolayısıyla kayısı yumurta yiyebilmek için daha az süre tutmamız gerekiyordu. Bu da suyun normal şartlar altında 100 derecede kaynaması oysa rakım arttıkça basınç azalacağından Ankara'da örneğin 98 derecede kaynamasından kaynaklanıyordu.

-Bir gün büyükçe bir su tankerinden kovalara su aktarmamız gerekmişti. Hortum ile suyu çekme işlemini gerçekleştirdiğinde kendisine büyücüymüş gibi baktığımı hatırlıyorum. Tabi ki her şeyin bilimsel bir açıklaması vardı babamın dünyasında bu da yer çekimi ve basınç farkı ile ilgili bir durumdu.

-Evde tamir edemediği bir şey yoktu. Eve usta geldiğini hatırlamıyorum.

-Lisedeyken dönem ödevim pil yapımıydı. Babamla birlikte yaptığımız pili hiç unutmuyorum. Oduncudan talaş, elektrikçiden kablo, ampul almıştım. Ve pilini kendimizin yaptığı basit elektrik devresi kurmuş, ampulü yakabilmiştik.

-Tabi ki tüm kavanozları kas gücüyle:) açabiliyordu ama evde yalnız olduğumda ve açacak kimseyi bulamadığımda kullanmam için; ısı ve genleşme ile kavanoz kapağını ısıtıp kolaylıkla kavanozu açmayı ayrıca konserve kavanozlardaki havayı bıçağın kenarı ile çıkarıp, basıncı eşitledikten sonra kolayca açabileceğimi de öğretmeyi ihmal etmedi.

-Babam renkli çay yapardı evde. Önce bardağa sıcak suyu koyar sonra şeker ekleyip iyice karıştırır ve çok ama çok yavaş bir şekilde dem kısmını döküp iki renkli çay oluştururdu. Tabi ki iki sıvının yoğunluk farkı nedeni ile birbirine karışmadığını anlatmayı da unutmazdı.

-Suyla doldurduğumuz plastik şişeler buzluğa koyulup dondurulunca neden şişe büyürdü? Çünkü dondurulan sıvılar genleşirdi:)

-Hiç bitmeyen matematik ve geometri soruları olurdu. Saatlerce bir sorunun çözümüne uğraşır, hatta formül oluştururdu.
-Sapan kullanmayı, sapan yapmayı öğretti. Böylece fındık harmanına dadanan kuşları oturduğum yerden korkutup, kaçırabiliyodum. Ayrıca basit kuş tuzağı yapmayı öğretmişti. Özellikle kışın aç kalmış kuşlar için büyükçe bir leğeni yarı yarıya kara saplayıp, bir çubuk yardımı ile yarı açık bırakıp, içine ekmek kırıntıları koyarak kuş tuzağı yapardık. Tabi çubuğa bağladığım ipin bir ucunu alıp, saklanırdım, kuş gelince ipi çeker, leğen düşer, kuş hapsolurdu :)

-Gel bakalım kızım bu elma neden kararmış?(oksitlenme) Masadaki yarım bıraktığımız elmayı gösterirdi. Annen bu yoğurdu nasıl mayaladı, nasıl süt böyle katılaştı biliyor musun?(canlı mayalar) Bak bakalım tam da kaloriferin üzerinde tavanda neden böyle is oluşmuş?(ısınan hava yükselir) Kızım hasta olmuşsun ama neden ateşin çıktı biliyor musun?(vücudun mikroplarla mücadelesi). Bak şu tepedeki sisi görüyor musun?(havadaki su buharının donması) Neden bu sabah bu çimenler ıslak ıslak yağmur da yağmamış oysa? Ya da pencere buğulanmış, çünkü dışarısı daha soğuk.(yine havadaki su buharı) Aaa şimşek çaktı ama gürültüsü gelmedi. Hadi say bakalım ne kadar çok sayarsan şimşek o kadar uzağa düşmüş demektir.(ışık ve ses hızı)

-Akşamları memlekette yemek sonrası yürüyüşlerimizde gördüğümüz iskele babalarının gemileri bağlamak için olduğunu babamdan öğrendim:) Peki ya ağaçları neden yarıya kadar kireçle beyaza boyuyorlardı? Çünkü kirece karınca ve böcekler çıkmazdı. Peki doğada mantar topluyorsunuz diyelim, hangisi zehirli nasıl bileceksiniz? Kopardığınızda süt çıkıyorsa, o mantar zehirsizdir :)

-Muazzam tarih bilgisini de söylemeden geçemeyeceğim. Tarih konusunda bilmediği bir şey yoktu. Her bilgi tarihli, isimli, kaynaklı, birbiriyle bağlantılıydı.

-Spor hayatının vazgeçilmeziydi. Ankara' nın en soğuk kış günlerinde evde geçirdiği emeklilik günlerinde bile evin içinde kültür fizik hareketleri yapar bizlere de yaptırırdı.

-Yapabileceğim her şeyi kendi başıma yapmam konusundaki büyük desteği ayaklarım üzerinde durabilmem için büyük katkı sağladı. Kendi sorunlarımızı çözebilmemiz, dışarı işleri ile ilgili bize verdiği sorumluluklar ve verdiği güven oldukça yüksekti. 

-Cuma akşamları bizlere hafta sonu programımızın neler olduğunu sorardı. Ayrıca önemli kararları almak için tam katılımlı aile toplantıları düzenlerdi. Bu toplantılar gayet ciddilik içerisinde yürütülür 'saati, gündemi, alınan kararları' hep belli olurdu.  

-İleri görüşlü, yeniliklere açık, modern görüşlü ve altı kızını tamamen akıl ve bilimin ışığında yetiştirdiği ve her birimizi okutup, meslek sahibi yaptığı için kendisine ne kadar teşekkür etsem az. Bizlere cinsiyetimizden kaynaklanan bir engelleme ya da gerçekleştiremeyeceğim bir hedef olabileceğine dair bir mesaj  asla vermedi. Umarım daha uzun sağlıklı, mutlu yıllarımız olur zira hayat bilgisi dersinde daha ondan öğrenecek öyle çok şeyim var ki...