Amak-ı Hayal

AMAK-I HAYAL - DİYARBAKIR DT

Büyük Oyunu

1 Perde - 1 saat

Yazan: Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi

Eski Türkçeden Çeviren: Dursun Gürlek

Oyunlaştıran: Ahmet Açıkgöz

Yöneten: İpek Atagün Gezener

OYUNCULAR: Aynalı Hürmüz/ Buda Ömer Eryiğit - Raci/Hikmet Kerem Corogil - Peri/ Şeytan/ Cadı Melis Ayın - Ehrimen Şamil Kankul - Nifak Mazlum Sümer - Genç/ Muhabbet Yasemin Arpa - Gazap Erkan Aytemur - Aşk Caner Taş - Nefs-i Emmare Hatip Baran - Felsefeciler Tantan/ Tontonlar Alimler Dervişler/ Kravatlılar Hasan Ergün, Eylül Aldanmaz, Furkan Dikici, Caner Taş, Erkan Aytemur, Şamil Kankul, Yasemin Arpa, Melis Ayın, Rojda Çevik, Mazlum Sümer, Hatip Baran - Ses Ömer Eryiğit Erkan Aytemur

OYUNUN KONUSU: Raci aklının içi sorularla dolu bir genç.. İran’dan Satürn’e, Çin’den Jüpiter’e, İstanbul’dan Güneşe kadar uzanan macerası, sorgulayıcı huyu sayesinde eğlendirici ve düşündürücü bir yolculuğa dönüşüyor.

Öncelikle Amak-ı Hayal ne demekmiş merak ettim ve 'Derin Hayaller' ya da 'Hayalin Derinliklerinde' gibi çevirilerle karşılaştım. Oyunun yazarı; Materyalizme karşı tinselciliği savunarak gelenekteki kelami düşünceden, felsefeye geçişi temsil eden II. Meşrutiyet dönemi Osmanlı felsefecisi Filibeli Ahmet Hilmi, 1865’de Filibe’de doğmuş, 1914’de İstanbul’da ölmüş. Amak-ı Hayal' i ise 1910 yılında yazmış.

Diyarbakır Devlet Tiyatrosunun Ankara turnesinde 'Yerli Oyunlar Haftası' kapsamında Akün Sahnesi' nde izleme şansı bulduğum bir eser oldu. Eserin konusu şöyle; iyi yetiştirilmiş ve inançlı, üniversite öğrencisi bir genç olan Raci; maddi ve manevi ilimleri öğrenir, ardından pek çok kitap okur. Fakat öğrendiği bilgi yığını arasında kendini huzursuz ve şüphe içinde hissetmeye başlar. Derken bir gün, şehrin mezarlığında yaşayan Aynalı Baba ile karşılaşır… Ve onun rehberliğinde dokuz gün boyunca hayalin derinliklerine dalar. 

Mistik, soyut, felsefi, metafizik, tasavvufi bir deneysel oyun... Deneysel çünkü izleyicinin nasıl bir tepki vereceğini bilmiyorsunuz, belki bir risk ama alınması gereken bir risk. Felsefeden, farklı deneyimlerden keyif almayanlar için uzak durulması gereken bir oyun olduğunu düşünsem de bu çalışmalar da yapılmalı, devlet tiyatrolarına alternatif açılımlar getirilmeli diye düşünüyorum. Daha önce Terörist' i izlediğimde benzer duygular bırakmıştı bende. 

Oyunda Raci' nin okuduklarından, öğrendiklerinden tatmin olmayıp büyük bir akıl karışıklığı yaşadığına ve Aynalı Baba rehberliğinde çıktığı iç yolculuğa ortak oluyoruz. Her manevi arınmada olduğu gibi onun karşısına da karşı koymanın çok güç olduğu nefsi ve arzuları çıkıyor. Ve her beşer gibi isteklerine yeniliyor, ikinci şanslar istiyor.

Metin hakkında hiçbir fikri olmayanlar için bütünlüğü yakalamak biraz zor olsa da doğrudan izleyici koltuğuna oturanlar için de anlam bulabilecek bir yapım. Modern dans ile, bağımsız cümlelerin güzel harmanlandığı, görsel olarak etkileyici denenmesi gereken bir lezzet çıkmış ortaya.

Aynalı Baba performansı ile Ömer Eryiğit, Raci performansı ile Kerem Corogil oyunun lokomotifi konumundaydı. Her ikisini de oldukça beğendiğimi, özellikle Ömer Eryiğit' i ses tonu, tonlaması ve dinginliği ile çok sevdiğimi söyleyebilirim. Rejide İpek Atagün Gezener de bir alkışı hak ediyor kesinlikle.

Oyun alışageldiğimiz devlet tiyatroları standartlarının biraz dışına davet ediyor bizi. Tiyatroseverlerin Ankara' da kaçırdılarsa da bu yönüyle akılda tutmaları gereken bir temsil olduğunu düşünüyorum...

Var mıyım, yok muyum, gerçek miyim yoksa bir düş müyüm ? 'Gerçeği bulmak için yürümeye devam etmek gerek' ve bu noktada tiyatro hayatın gerçeği, gerçekliğin kendisidir... 

İyi ki tiyatro var :)

Not: Eğer ilginizi çektiyse ve vaktiniz varsa : https://www.youtube.com/watch?v=L0LxnjQnCDE