çocuk gelişiminde dönemler 2

anne olduktan sonra öğrendiğim şeylerden biri, bazı standartları olsa da aslında her çocuğun kendine özgü bir gelişim sergilediği... nasıl persantil eğrilerine göre 2 yaşındaki bir çocuğun 9-15 kg olması normal ise, çok sakin, uyumlu bir çocuk ile hareketli, sınır tanımaz bir çocuğu da karşılaştırmamak gerekiyor. ebeveynlerin rolünü elbette ki yadsıyamayız ama bazı çocuklar disipline edilmeye, alışkanlık kazandırılmaya daha yatkın oluyorlar. nasıl ki bir anne 2 aylık bebeğe uyku eğitimi vermeye başlayabiliyorsa, başka bir diğeri 2 dk huzurlu olsun da ben her şeyi denemeye razıyım diyebiliyor. daha çok çocuğun yönlendirdiğini düşünüyorum bu süreci. yani demem o ki her 4 yaş çocuğu bir değil ama bir çoğununun bazı ortak özellikleri var.

4 yaş çocuğu hareketlidir; bu konuda okuduğum ve beni en çok rahatlatan paragraf şu oldu:
"Bu yaşta ışık hızıyla hareket ederler. Merdivenleri koşarak çıkarlar, bisiklet ile fırlarlar, evin bir ucundan diğer ucuna tabana kuvvet koşarlar. Üç yaşındaki nispeten daha sakin çocuğunuz, bir fişeğe dönüşür. Ara sıra davranışları (gürültülü, sert, kavgacı) size yeni yürümeye başladığı çalkantılı dönemdeki davranışları hatırlatabilir. Fakat korkmayın. Bu zor dönem genellikle kısa sürelidir ve beşinci doğum günlerine ulaştıklarında sakin, aklı başında ve kendine güven duygusuyla dolu olacaklardır." bu hareketli hale bir de dengesizlik eşlik ediyor malesef... enerji ve sakarlık birleşince ise küçük kazalar, düşmeler, ufak tefek yaralanmalar kaçınılmaz oluyor.

4 yaş çocuğunun tehlikeli bir hayal gücü vardır; bunu aldığımız kelebek kanatlarıyla gerçekten uçamayınca yaşadığı hayal kırıklığından anladım. yeterince hızlı koşamadığı için uçamadığını düşünüyordu ve belki fırsatı olsa bunu ciddi ciddi deneyebilecek cesareti vardı. 4 yaşındaki çocuk tehlikeli şeyleri yapabilecek yeteneği olduğunu düşünüp, bunları uygulamaya geçirebilecek bir potansiyel taşımaktadır bana göre. anne bak düşmedim, bak burada yürüyebiliyorum, scooterla yokuştan çok hızlı inebilirim, ben daha hızlıyım, ben en yükseğe çıkabilirim gibi cümleleri sıklıkla duyabiliyorum. bunun yanı sıra sihir ülkesine yolculuklardan, winxlerin yaptıkları sihirlerden bahsettiğinde nasıl bir tepki vereceğimi bilemiyorum. "anne keşke ben de sihir yapabilseydim, o zaman kaydırak derdim hemen bir kaydırağım olurdu" diyor mesela. gerçek dünyadan kopup, hayal dünyasında yaşamasından çekiniyorum sanırım biraz. "evet, ne güzel olurdu" deyip "ama gerçek hayatta böyle şeyler olmaz" diye eklemekten alamıyorum kendimi. aslında hayal dünyalarını ve yaratıcılılarını mümkün olduğunca beslemek gerekiyormuş bu yaşlarda...

4 yaş çocuğu enerjik, hayalperest, maceracı, cesaretli ve kendine güvenlidir. bu nedenle yine ebeveynler olarak dikkatli olmamız gereken bir dönem olduğunu düşünüyorum.

4 yaş çocuğu şakacıdır; espri yapmanın ve güldürmenin keyfini tattığı için sürekli komiklik yapmaya çalışıyorlar. bizlere komik gelmese de kendi yaptıkları kelime oyunlarına kahkahalarla gülebiliyorlar. bu durum bazen sinir bozucu boyutlara da varabiliyor. sinirli bir şekilde uyarıda bulunurken, gülmeye ve güldürmeye çalıştığı zamanlarda daha da çileden çıkıyorum malesef.

4 yaş çocuğu inatçıdır ve karşı gelir; istediği gibi hareket eder ve engellendiğinde sinirlenip, kabalaşabilir. bizde en büyük sorun "yapma, dur" ları duymaması ve davranışını sürdürmesi. tehlikeli, uygunsuz ya da istenilmeyen bir şekilde davrandığında onu nasıl durduracağımı bazen kestiremiyorum. benim tepkim aşırı olduğunda genellikle bu tepkinin iadesini ziyadesiyle alıyorum. çoğu annenin repliği olan "sözümü hiç dinlemiyor" ne demekmiş yaşadığımız çatışmalarla çok iyi anladım.

4 yaş çocuğu çok konuşur, çok sorar; hiç "anne" kelimesini duymaktan fenalık geçireceğimi düşünmemiştim. sürekli konuşuyor, soruyor ve onu birebir dinlememizi, sorularını cevaplandırmamızı istiyor. benim başkalarıyla konuşmamı özellikle engelliyor. örneğin babasıyla konuşurken mutlaka bir şekilde araya girip, sohbeti kendi üzerine çeviriyor. ne, niçin, nasıl, ya olmazsa, peki şöyle olursa gibi ucu bucağı olmayan sorular yöneltiyor.

öneriler:
-uyumadan yüksek sesle kitap okuma rutini oluşturalım.
-liderin yaptığını yap oyununu oynayalım.
-birlikte hayvanları besleyelim ve bitki yetiştirelim.
-farklı kültür ve ırkları tanıtarak, farklılıklara saygı duyması gerektiğini anlatalım.
-kurallara uymayı ve sıra beklemeyi pekiştiren oyunlar oynayalım.

bunu biliyor muydunuz:
4 yaşında çocukların çoğu öğlen uykusunu bırakıyorlarmış.
basit toplama ve çıkarma işlemlerini yapabiliyorlarmış.

4 ve 2,5 yaşlarında iki çocukla yaşam; zor ama önceki yıllar kadar değil. birbirleriyle az da olsa arkadaşlık edip, kısa süreli de olsa birlikte oyun oynayabiliyorlar. uyku, tuvalet, yemek yeme gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak artık daha kolay. bu durum biz yetişkinlerin kendilerine daha fazla zaman ayırabilmesine olanak sağlıyor. hayatımız renkli, eğlenceli, hızlı ve yorucu. çoğu zaman sabrımızı korumakta zorlansak da yine de idare edebiliyoruz. ailece 1,2 günlük gezilere gitmeye hala cesaret edemiyoruz ama o günler de gelecek, bekliyoruz...