Hırçın Kız

HIRÇIN KIZ - İSTANBUL DT

Büyük Oyunu 2 Perde - 2 saat 30 dakika

Yazan William Shakespeare - Çeviren Nurettin Sevin  - Dramaturgi ve Reji: Yücel Erten

OYUNUN KONUSU: Oyun, Sinyor Battista’nın biri fevkalade hırçın ve dik başlı, diğeri uysal ve uyumlu iki kızının evlilik maceraları çevresinde döner. Battista, huysuz büyük kızı Katerina kocaya varmadan, küçük kızı Bianka’nın evlenmesine izin vermeyeceğini açıklamıştır. Küçük kızın talipleri, bu kilidi açması için Petrukio’ya başvururlar. Petrukio hem evlenip kadının yüklü çeyizine konmak hem de onu terbiye edip uysallaştırma iddiası ile işe girişir. Bu arada Bianka’nın talipleri de türlü yöntemlerle genç kıza yaklaşmaya, gönlünü çelmeye çalışırlar. Katerina’nın erkek egemen çevreye ayak direme çabası ile Bianka’yı elde etmek için kurulan düzenler, bir çeşit anafor oluşturacaktır.

OYUNCULAR: Katerina: Veda Yurtsever  - Petrukio: Hakan Meriçliler - Battista: Uğur Hakan Güneri - Luçentsio: Turan Günay - Gremio: İlkay Akdağlı - Tranio: Fatih Dokgöz - Grumio: Zülfükar Ali Sinan Demir - Ortensio: Burak Altay - Bianka: Çiğdem Yıldız - Biondello: Bilal Ercan - Vinçentsio: Rezzak Aklar - Yolcu: Ahmet Taşdemir - Terzi: Mehmet Emrah Hamşioğlu - Dul Kadın: Seda Özgiş - Finto: Tuba Aydın - Heykeller: Başak Ova, Büşra Saraç, Özlem Karataş, Tuğçe Topçu - Uşaklar: Ahmet Kurt, Erdem Bilgi, Hakan Sivlim, Muhammed Yıldız

Devlet Tiyatrolarının 7.Ankara Buluşması Klasikler Haftası için tercih ettiğim üç oyundan ikincisi Akün Sahnesinde izlediğim Hırçın Kız' dı. Ve üç tercihimin içerisinde en isabetlisi olduğunu yazımın en başında söylemek istiyorum :) Bunun nedeni Hakan Meriçliler' i sahnede izleyebilme şansı bulmamın yanı sıra rejinin verdiği cesur sanat dersiydi aynı zamanda.

Hırçın Kız konusu:

Shakespeare’in erken dönem komedyalarından biri. 1590-1591 yıllarında yazılan ve ilk kez 1593 yılında sahnelenen oyunun orijinal adı “The Taming of the Shrew”. (Huysuz, belalı, şirret kadının yola getirilmesi, ehlileştirilmesi) Oyun, varlıklı baba Baptista’nın Katharina ve Bianca adlı iki kızının evlenme süreçlerini anlatır. Küçük kız Bianca görgülü ve kibardır, pek çok erkek onunla evlenmek ister. Ablası Katharina ise hırçın, huysuz ve isyankar olduğu için talibi yoktur. Baptista, küçük kızı Bianca’nın taliplerine önce büyük kızı Katharina’nın evlenmesi gerektiği söyler ve böylece türlü entrikaların döndüğü bir süreç başlar. Katharina’yla evlenmeye talip olan Petruchio’nun asıl derdi zengin babasının servetidir. Bu evlilik sayesinde önü açılan Bianca’nın taliplerinin rekabetleri ve Petruchio’nun türlü hilelerle ve zorbalıkla Katharina’yı yola getirerek kendisine biat ettirme çabalarının anlatıldığı komedya, dönemin İngiltere’sindeki ilişkiler, evlilikler ve aile yapısı üzerinden “kadının toplumsal konumunu” yansıtır.

 

Oyunun son sahnesinde ise; Petruchio, karısı Katharina üzerinden girdiği itaat bahsini kazanmıştır. Ve Katharina' nın 'kadınların neden kocalarına itaat etmeleri gerektiği' hakkındaki izahatli uzun konuşması ile yazar eserine son vermiştir. 

Son dönemlerde 'Devlet Tiyatrolarında' sahnelenen oyunlar ile ilgili; Hırçın Kız' a erk sahiplerinin 'toplumda kadının yeri' ni gördüğü açıdan baktığımızda,  standartlar içerisinde kalan bir fikre sahip olduğunu görebiliyoruz. İşte onlarca topluluk tarafından sahneye koyulan klasiklerde farkı reji yaratıyor. Yücel Erten' i saygıyla selamlamak isterim bu noktada.

Petruchio' ya hayat veren Hakan Meriçliler' in sık sık izleyici ile temas kurması; sık sık dalgalanan kurlardan, faiz oranlarından bahsedilmesi; havaya atılan altın keselerinin direk muhataplarına değil de dolambaçlı yollardan yerlerine ulaşması; manipülasyon, kumpas, algı oyunu gibi aşina olduğumuz ifadelerin ustaca güldürü unsuru olarak metne yedirilmesi, tam da 'görmek istediğimiz reji hareketleri' olarak hafızalarımızda yer ediyor. Hele ki o herkesi şoke eden son... Yücel Erten tam da benim itiraz etmek istediğim noktalarda itiraz ediyor Shakespeare' e.

İngiliz 16.yy eril hegomanyasının toplumsal yaşamını anlatan Hırçın Kız, Petruchio' nun Katharina' yı ehlileştirerek yola getiren finali ile benim için bir hayal kırıklığı iken, bu reji yorumu tam olarak yüreklere su serpen nitelikte...

Ve Bianca... Katharina ne kadar huysuz, hırçın, asi ise kız kardeşi Bianca o kadar uslu, uysal, söz dinleyen bir kız. Ancak temsil içerisinde zaman zaman onun da ikinci yüzünü, ablasını nasıl çileden çıkartabileceğini görebiliyoruz. Ve nihayet finalde, Katharina, Shakespeare' in ''artık Petruchio' nun egemenliğini kabul edip, tüm kadınların da bunu yapması gerektiğini anlatan'' biat tiradından sonra, hafızalarımızda 'ruhuna sahip çıkmış bir kahraman' olarak kalıyor...

Ve oyunculuklar; Hakan Meriçliler performansını izleyebilmek bir şanstı benim için, keşke daha çok oyunda görebilsem kendisini tam bir sahne insanı... Keza Veda Yurtsever Katharina karakterinin hakkını verdi kesinlikle. Oyunculukların tümü anlamında geri düşen, oyunu aşağı çeken hiç kimse yoktu. Ve bu çok az oluyor gerçekten...  

Dekor, müzik, kostümler kesinlikle ayrı ayrı bütünleyici, işlevsel ve güzeldiler. Çok keyif alarak izledim. Salonun tamamı ayakta dakikalarca alkışladı, tüm izleyicilere dokunduğunu düşünüyorum. Umarım tekrar izleme şansı bulurum. 

Teşekkürler İstanbul Devlet Tiyatrosu, teşekkürler Yücel Erten :)))